Muğla’nın Bodrum ilçesinde birinci derece arkeolojik sit alanı Aspat Kalesi ve tarihi yerleşkenin bulunduğu bölgede, turizm konaklama tesisi ile toplu konut projesine ait 2018 yılından bu yana yürütülen davada mahkeme heyeti, geçen yıl projenin içindeki öteki bir alana ait açılan davadaki uzman raporunu dikkate alarak, davanın reddine karar verdi.
Birgün’den Havva Gümüşkaya’nın haberine nazaran; “Ant Yapı” tarafından inşa edilen ve ismi birçok sefer değiştirilen “Anthaven” isimli inşaat projesine ait 2018’den bu yana birçok dava açıldı. Birinci dava şirketin, 2018’de Muğla Valiliği’ne yaptığı “Turizm Konaklama Tesisi ve Kapasite Artışı Projesi”ne ait “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararı verilmesinin akabinde geldi. TMMOB tarafından açılan ve Muğla 2. Yönetim Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme, keşif ve uzman incelemesi yapılmasına karar verdi. TMMOB’nin lehine çıkan rapor sonrasında inşaat durduruldu.
Ancak şirket 2 yıl sonra projeyi büyüterek yine ÇED müracaatında bulundu. Küçük tatil köyü ile başlayan proje, büyük kompleks bir yapıya dönüştürüldü. 2020 Ocak ayında ismi değişen projeye ait ikinci kere ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verildi. TMMOB tarafından ikinci kere kararın iptali istemiyle dava açıldı. Davanın açılmasından bir yıl sonra keşif ve uzman incelemesi yapılmasına, ‘yürütmenin durdurulması’ isteminin ise bundan sonra kıymetlendirilmesine karar verildi.
HATALI BİLİRKİŞİ
Kararla, “maden mühendisi” üzere projeye husus alanla ve TMMOB’nin tezleriyle ilgisiz uzmanlık alanlarından eksperlerin yer aldığı bir heyet oluşturuldu. Eksper heyetinin yanılgılı belirlenmesi münasebetiyle bir defa daha yargılama uzadı ve projeye ait inşaat faaliyetleri bu süreçte devam etti.
Keşif günü 12 belge için inceleme kararı verilmesi nedeniyle ‘havanın kararması’ münasebet gösterilerek sona bırakılan Aspat evrakında, keşif yapılamadı. Davaya ait keşif fakat 2022’de yapılabildi. Uzman raporunda “Turizm ve konut fonksiyonları tanımlanmış dava konusu taşınmazların değerli tabiat alanı kapsamında kaldığı, Proje Tanıtım Belgesi içeriğinde endemik ve nadir-önemli cinslerin korunmasına yönelik önlemlerin teknik istikametten kâfi ve makul-kabul edilebilir olmadığı, doğal habitat/bitki örtüsünün büyük ölçüde değiştirildiği…” üzere sözler yer aldı. Projenin canlı tiplerinin hayat alanlarını yok ettiği, doğayı geri dönüşümsüz bir biçimde tahrip ettiği, korunması gerekli kültür varlıklarını ziyana uğrattığı, alınacak tedbirlerin teknik ve bilimsel açıdan kâfi olmadığı, proje konusu faaliyetin işlevsel-mekânsal açıdan gerekli olmadığı ve entegre bir tesis olarak kıymetlendirilmesi gerektiği belirtildi.
TMMOB’nin tezlerini destekleyen bu raporun mahkemeye sunulmasının akabinde mahkeme heyeti, eksper heyetinin kanuna alışılmamış biçimde belirlendiğini fark etti. Mahkeme heyetinin yanılgısını fark etmesi keşiften 6 ay, eksper raporunun hazırlanıp sunulmasından ise iki ay sonra oldu.
İNŞAATLAR SÜRDÜ
Mahkeme heyeti, dava sürecinde 3 buçuk yıl boyunca yürütmenin durdurulması istikametinde karar vermedi ve şirket, dava süreci uzarken inşaat faaliyetlerine devam etti.
Projeye ait geçen yıl tekrar keşif yapılarak yeni bir eksper raporu hazırlandı. Lakin mahkeme heyeti, davalı tarafından sunulan birtakım dokümanları münasebet göstererek ek uzman raporu alınmasına karar verdi.
Hem eksper raporunda hem de talep edilen ek eksper raporunda hakkında “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilen faaliyetin, alanın niteliği, su kaynakları, biyolojik etraf, flora ve fauna, canlı cinsleri üzerindeki tesirleri, alanın kültürel ve tarihi dokusu, korunması gerekli kültür varlıklarına tahribatı, çevresel ziyanları ortaya konuldu. Proje Tanıtım Dosyası’nda yer alan taahhütlerin eksik ve yetersiz olduğu konusunda fikir birliğine varıldı.
TMMOB tarafından açılan davanın üzerinden geçen 4 yılın akabinde davada çıkan kararda ise bu raporların hiçbirine prestij edilmedi. Projenin temel ögesi olmasına rağmen farklı ÇED müracaatları yapılan “yat yanaşma limanı” hakkında alınan bir uzman raporu “seçilerek” karar oluşturuldu. Dava, 4 yılın akabinde projenin tümüne ait TMMOB’nin lehine 2 eksper raporu 1 ek eksper raporu olmasına karşın reddedildi.
(HABER MERKEZİ)
