Okullar açıldı. Hem kapalı alanda geçirilen vaktin artması hem de sohbahar ve enfeksiyonların sık görülmeye başlanması ile birlikte önlemler de alınmalı. Alerjik semptomların artış gösterdiği bu mevsiminde velileri uyaran uzmanlar çocukların her gün kullandığı servis araçlarında enfeksiyonlarının bulaşma riskinin çok daha fazla olduğunu belirtiyor. Lakin araç içinde çok sık kolonya, dezenfektan kullanımı da astım üzere kimi hastalıkları tetikleyebileceğinden bu hususta da dikkatli olunması gerekiyor.
Öğrenciler günde 2 sefer servis araçlarında seyahat ediyor. Servis araçlarının nasıl dezenfekte edilmesi gerektiği ve sonbaharı en az sorunla atlatabilmenin yollarını konuştuğumuz Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Bahar Göktürk, halktv.com.tr okurları için sorularımızı yanıtladı…
Servisler kapalı ortamlar olduğundan kimyasal dezenfektanların kapalı ortamlarda kullanımının riskleri nedir?
Kapalı ortamlarda dezenfektan kullanımının Sıhhat Bakanlığı tarafından belirlenmiş kuralları var. Yolcu alımından en az yarım saat evvel dezenfeksiyon sürecinin bitmiş olması, kuruma ve havalandırma sonrası yolcu alınması gerekir. Araç içine binen bireylerin de dezenfektan kullanması durumunda havalandırmanın çok âlâ sağlanması gerekir. Bu kaidelere uyulmadığı durumlarda teneffüs yollarında ve ciltte tepkiler görülebilir. Özellikle astım hastalarında tahriş edici kokular, havayolunun daralmasına, nefes darlığına ve öksürüğe neden olur. Ellerin şimdi dezenfekte edilmiş yüzeylere temas etmesi de hassas şahıslarda kaşıntı ve cilt lezyonlarına yol açabilir.
Kapalı alanda kolonyayı abartmayın
Serviste sık kolonya ya da parfüm kullanılması ne üzere tehlikeler doğurur?
Parfüm, oda kokusu, çamaşır deterjanı ve yumuşatıcılarda kullanılan kokular aslında insanlarda çoğunlukla paklık hissi uyandırdığı için bir satış siyaseti olarak kullanılır. Kolonya, alkol içermesi nedeniyle mikroorganizmaların öldürülmesi için kullanılabilse de tüm bu eserler insan vücuduna yabancı unsurlar olduğu için kişinin hassasiyetine nazaran reaksiyonlar oluşturur. Özellikle teneffüs yollarında (burun, boğaz, akciğer) ve ciltte alerjik yansılar yapıp astım ataklarına yol açabilir. Astımı ve saman nezlesi olan hastalar kokulara çok hassastır, nefes darlığı ve öksürük halinde reaksiyon verebilirler.
Araçlar her gün temizlenmeli
Servisler hangi aralıklarla dezenfekte edilmeli? Sonuçta dezenfektanlar da kimyasal, doğal içerikler mi önerirsiniz?
Asıl değerli olan temizliktir. Zira teneffüs yolu enfeksiyonuna neden olan virüsler, kirli yüzeylere temasla pek bulaşmaz, hava yolu ile bulaşır. Temizlik her gün önerilir lakin dezenfeksiyon belli aralıklarla yapılmalıdır. COVID epidemisi sırasında dezenfeksiyon abartılınca alerjik hastalarda pek çok sorun ile karşılaştık. Doğal içerikli dezenfektan olarak sirke var ancak onu daha çok zerzevat dezenfeksiyonu için kullanıyoruz. Yüzeylerin dezenfeksiyonu için mecburî olarak kimyasal içerikli dezenfektanlar kullanılıyor.
Çocuğunuza el hijyenini öğretin
Ebeveynler bu süreçte çocuklarda nelere dikkat etmeli? Hangi semptomlarda harekete geçilmeli?
Ebeveylerin, çocukları ve toplum sıhhati için yapmaları gereken en kıymetli şey; sabunla el temizliğinin nasıl olması, öksürme ve hapşırma sırasında bulaşı engellemek için neler yapılması gerektiğini çocuklarına öğretmeleridir. Çocuğun bir şey yemeden evvel ellerini sabunla yıkamasını öğrenmesi bile pek çok enfeksiyonu önler. Şayet çocuk konutta değil, serviste ve/veya okulda öksürüyorsa, kesinlikle yeterli temizlenmemiş klima başta olmak üzere teneffüs yollarında tahrişe yol açan kaynaklar araştırılmalıdır. Dirençli ateş, kriz biçimi kuru öksürük, ağır halsizlik, kas ve baş ağrısı, eşlik eden ishal üzere şikayetlerin olması durumunda bir doktorla işbirliği yapılması kıymetlidir.
Yüzeyler sabunlu suyla silinmeli
Servis sürücüleri hangi aralıklarla servisleri havalandırıp hijyeni sağlamalı? Nelere dikkat etmeli?
Okul servisi üzere toplu taşıma araçlarının hava koşulları el verdiği ölçüde ve her fırsatta havalandırılması âlâ olur. Servisle öğrenci dağıtımı bittikten sonra hem uzun müddetli havalandırmanın, hem de yüzeylerin sabunlu sularla temizliğinin yapılması gerekir. Elbette öğrenciler olmadığında da sürücünün serviste sigara içmemesi gerekir. Zira sigaradaki kimyasallar varsayımımız ötesinde kalıcıdır.
Risk kümesinde olanlar grip aşısı olsun
Grip, covid ve alerji olaylarının bu süreçte birbirine karışma riski velileri endişelendiriyor. Grip aşıları konusunda neler söylersiniz?
Biz tabipler için de bu tabloları birinci görüşte ayırt etmek sıkıntı olabiliyor lakin viral enfeksiyonlar, altta yatan alerjik hastalığı daha da kötüleştirebilir. Bir öbür değerli konu da geçirilen bir ağır enfeksiyon, sonraki enfeksiyonların ağır geçmesine ve bazen de kronikleşmesine yer hazırlayabilir. Bu nedenlerle, grip aşılarının uygun bireylere ve risk kümelerine yapılması değerlidir.
12 yaş üstü tüm çocuklar Covid aşısı olmalı
Çocuklarda covid aşılarının okul devrinde değeri hakkındaki fikirleriniz nedir?
Başta ABD olmak üzere pek çok ülkede 5 yaş üstüne aşı yapılmaya başlandı ve önemli bir yan tesir görülmedi. Sonbaharda beklenen piki önlemek için aşı programında olan tüm bireylerle birlikte 12 yaş üstü tüm çocuklarımız aşılanmalı.
Kaliteli uyku bağışlıklığı güçlendirir
Bağışıklığı güçlendirmek için ebeveynlere teklifleriniz nelerdir?
Bağışıklık sistemini güçlü tutmanın birinci kuralı, her yaş kümesi için kaliteli bir uykudur. Bunun için yaş göz önünde bulundurarak erken bir saatte, karanlıkta, uygun oda sıcaklığında ve burun açık tutularak uyumak değerlidir. İkinci kural, huzurlu bir aile, okul ve arkadaş ortamıdır. Zihinsel ve ruhsal sıhhatin tam olmadığı durumlarda, bağışıklık sistemi hakikat çalışmaz. Üçüncü kural ise, yaşa nazaran uygun ölçüde, hakikat içerikli beslenmedir. Her çocuğun kendine nazaran bir beslenme nizamı olabileceğini göz önünde tutarak, diğer çocuklarla çok karşılaştırma yapmadan ve katkı unsurlu hazır besinlerden uzak tutarak beslenme programı takip etmek güzel olur.
