Fehmi Koru*<\/strong><\/p>\n

Bu \u00fclkede \u2018g\u00fcndem\u2019 denilen ne varsa, k\u0131ymeti ne olursa olsun, \u00f6mr\u00fc birka\u00e7 g\u00fcn\u00fc ge\u00e7miyor.<\/p>\n

Y\u00fcksek Se\u00e7im Konseyi (YSK) lideri Muharrem Akkaya\u2019n\u0131n cumhurba\u015fkan\u0131 se\u00e7iminde aday olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn isimler ile ilgili a\u00e7\u0131klamalar\u0131 bile bug\u00fcn itibariyle g\u00fcndemden d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fe benziyor.<\/p>\n

G\u00f6z atma imkan\u0131 buldu\u011fum birka\u00e7 gazeteye bu sabah bakt\u0131\u011f\u0131mda vard\u0131\u011f\u0131m sonu\u00e7 bu.<\/p>\n

Oysa s\u00f6yledikleri y\u00fcz\u00fcnden, aday olabileceklerin olamama, adayl\u0131\u011f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmeyenlerin ise aday olabilme imkan\u0131 do\u011fabilecek.<\/p>\n

Didik didik edilmeyi hak eden a\u00e7\u0131klamalar yaln\u0131zca buna yaramakla hudutlu kalacak.<\/p>\n

Yaz\u0131m\u0131 buraya kadar okuyunca \u201cDaha ne tart\u0131\u015f\u0131lacakt\u0131?\u201d diye d\u00fc\u015f\u00fcnenler \u00e7\u0131kabilir.\u00a0 O sebeple hi\u00e7 tart\u0131\u015f\u0131lmayan bir mevzuyu \u00f6rnek olarak i\u015flemek niyetindeyim.<\/p>\n

YSK lideri Akkaya, hakk\u0131nda mahall\u00ee mahkemenin 2 y\u0131l, 7 ay ve 15 g\u00fcn mahpus cezas\u0131 verdi\u011fi \u0130stanbul belediye lideri Ekrem \u0130mamo\u011flu i\u00e7in, \u201cCezas\u0131n\u0131n onaylanmas\u0131 durumunda, aday olarak girdi\u011fi se\u00e7imi kazansa bile mazbatas\u0131 verilmez\u201d a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131 yapt\u0131.<\/p>\n

Mazbatas\u0131 YSK taraf\u0131ndan verilmeyen ki\u015fi se\u00e7ilmemi\u015f say\u0131l\u0131yor.<\/p>\n

Diyelim, vakit zaman bulu\u015fan alt\u0131 partinin \u00f6nderleri Millet \u0130ttifak\u0131 ismine \u0130mamo\u011flu\u2019nun aday olmas\u0131n\u0131 kararla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131, b\u00f6ylelikle Cumhur \u0130ttifak\u0131 aday\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131nda se\u00e7ime bir tek o kat\u0131ld\u0131 ve adaylar\u0131n a\u00e7\u0131klanmas\u0131 sonras\u0131nda da istinaf mahkemesi ile Yarg\u0131tay art geriye kendisinin alt mahkeme taraf\u0131ndan verilen cezas\u0131n\u0131 onaylad\u0131.<\/p>\n

O durumda ne olacak?<\/p>\n

Sand\u0131k ba\u015f\u0131na gidildi\u011finde Millet \u0130ttifak\u0131 aday\u0131 i\u00e7in oy kullan\u0131lamayacak. Kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 takdirde oylar ge\u00e7erli say\u0131lmayacak. \u0130mamo\u011flu\u2019na verilen oylar rakiplerinden fazla bile olsa, se\u00e7imi kaybedenler ortas\u0131ndan en y\u00fcksek oyu alan cumhurba\u015fkan\u0131 se\u00e7ilmi\u015f say\u0131lacak.<\/p>\n

Cumhur \u0130ttifak\u0131 aday\u0131 m\u0131 kazanacak?<\/p>\n

Bir ihtimal o denli olacak.<\/p>\n

Fakat bir ihtimal daha var: Se\u00e7im birinci t\u0131pta sonu\u00e7lanmayaca\u011f\u0131 i\u00e7in, ikinci cins i\u00e7in sand\u0131k ba\u015f\u0131na gidildi\u011finde, muhalif oylar\u0131n Cumhur ve Millet ittifaklar\u0131 d\u0131\u015f\u0131ndan aday g\u00f6sterilmi\u015f birine kaymas\u0131 ve kazanmas\u0131 hesaba kat\u0131lmayan birinin cumhurba\u015fkan\u0131 se\u00e7ilmesi bile m\u00fcmk\u00fcn.<\/p>\n

Tuhaf de\u011fil mi?<\/p>\n

Bana da tuhaf geliyor, fakat \u0130mamo\u011flu aday g\u00f6sterildi\u011fi ve cezas\u0131 onayland\u0131\u011f\u0131 takdirde olacak olan, bu iki senaryodan biri.<\/p>\n

Mahkemeler onu devre d\u0131\u015f\u0131 b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in ya Cumhur \u0130ttifak\u0131 aday\u0131 se\u00e7imi kazanacak ya da Cumhur \u0130ttifak\u0131 aday\u0131na oy vermemeye kararl\u0131 se\u00e7menin o s\u0131rada g\u00f6z\u00fcne kestirece\u011fi rastgele bir aday cumhurba\u015fkan\u0131 se\u00e7ilmi\u015f olacak\u2026<\/p>\n

\u00c7are?<\/p>\n

\u0130lk akla gelen deva \u015fu: Millet \u0130ttifak\u0131, \u0130mamo\u011flu\u2019nu aday g\u00f6stermi\u015fse, hakk\u0131nda verilmi\u015f ceza onayland\u0131\u011f\u0131nda, onun yerine yeni bir aday \u00e7\u0131kars\u0131n\u2026<\/p>\n

YSK\u2019n\u0131n aday olabilecekleri ilan etmesinden sonra bizim sistem buna imkan vermiyor.<\/p>\n

Sistemin kendini kapatmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden asl\u0131nda bir mahkemenin tek bir yarg\u0131c\u0131, hem bir siyasal\u0131n \u00f6n\u00fcn\u00fc kesebiliyor hem de \u00fclkede kimin cumhurba\u015fkan\u0131 olamayaca\u011f\u0131na karar vermi\u015f oluyor.<\/p>\n

Muhalefetin mazbata p\u00fcr\u00fcz\u00fcn\u00fc ak\u0131lda tutarak bir \u00f6teki ismi aday g\u00f6stermesi ve onun da se\u00e7imi kazanmas\u0131 durumunda, kimin cumhurba\u015fkan\u0131 olaca\u011f\u0131n\u0131 mahkeme karar\u0131n\u0131n belirledi\u011fi bile s\u00f6ylenebilir.\u00a0<\/p>\n

[Bug\u00fcnk\u00fcne misal bir durum 2002 y\u0131l\u0131nda se\u00e7ime gidilirken de T\u00fcrkiye\u2019nin ba\u015f\u0131na gelmi\u015fti. Bir mahkeme, bir mitingde okudu\u011fu \u015fiiri sak\u0131ncal\u0131 sayd\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in Tayyip Erdo\u011fan\u2019a ceza vermi\u015f, onun da ortalar\u0131nda bulundu\u011fu bir siyasi tak\u0131m, onu kurduklar\u0131 yeni partiye genel lider se\u00e7ebildikleri halde \u2018siyasi yasakl\u0131\u2019 olmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden milletvekili aday\u0131 g\u00f6sterememi\u015flerdi. Tayyip Erdo\u011fan neden sonra milletvekili se\u00e7ilebildi ve ba\u015fbakanl\u0131\u011f\u0131 teslim alabildi. Art\u0131k ise cumhurba\u015fkan\u0131.]<\/p>\n

Ne yap\u0131labilir bu durumda?\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0<\/p>\n

Muhalefetin \u00f6n\u00fcnde fazla se\u00e7enek bulunmuyor.<\/p>\n

Se\u00e7ilebilecek aday olarak \u0130mamo\u011flu g\u00f6r\u00fcl\u00fcyorsa onun isminde \u0131srar ederken, cezas\u0131n\u0131n onaylanmas\u0131 durumunda, adays\u0131z kalmamak i\u00e7in, \u00f6teki birini de yedek olarak onunla birlikte aday g\u00f6stermek\u2026<\/p>\n

Bu birinci se\u00e7enek.<\/p>\n

\u0130\u015fi bahta b\u0131rakmamak i\u00e7in \u0130mamo\u011flu\u2019nu aday g\u00f6stermemek\u2026<\/p>\n

Bu da ikinci se\u00e7enek\u2026<\/p>\n

Tabii muhalefetin daha geni\u015f bir se\u00e7me imkan\u0131 sa\u011flamak hedefiyle se\u00e7men kar\u015f\u0131s\u0131na \u00e7ok say\u0131da adayla \u00e7\u0131kmas\u0131 da m\u00fcmk\u00fcn.<\/p>\n

Ba\u015fka bir se\u00e7enek akl\u0131ma gelmiyor.<\/p>\n

Halbuki sistem bu t\u00fcrl\u00fc durumlarda \u00f6nleyici de\u011fil gereksiz p\u00fcr\u00fczleri ortadan kald\u0131r\u0131c\u0131 \u00f6nlemler \u00f6ng\u00f6rebilmeliydi.<\/p>\n

Ceza verilse bile \u2018siyasi yasak\u2019 kelam konusu olmayabilirdi\u2026 [Eskiden bu bizde m\u00fcmk\u00fcnd\u00fc; cezaevinde yatarken se\u00e7ilince Meclis\u2019e milletvekili olarak gidebilenler oldu\u011funu hat\u0131rlar \u00fczereyim.]<\/p>\n

Meclis\u2019ten \u00e7\u0131kart\u0131lacak bir maddeyle bu sa\u011flanabilir.<\/p>\n

Hatta bir ad\u0131m daha ileri gidilerek, \u00fczerinde fikir y\u00fcr\u00fctt\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcze benzeri durumlarda, yani birinin adayl\u0131\u011f\u0131n\u0131n d\u00fc\u015fmesi kelam konusu oldu\u011funda, YSK bir di\u011fer ismin aday g\u00f6sterilmesine m\u00fcsaade verebilmeli\u2026<\/p>\n

[\u00c7e\u015fitli m\u00fcnasebetlerle se\u00e7ilmi\u015flerin dokunulmazl\u0131klar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcl\u00fcp milletvekilliklerine son verildi\u011fi de oluyor. O sebeple yahut vefatlar y\u00fcz\u00fcnden bu Meclis\u2019te \u00e7ok say\u0131da koltuk bo\u015f. Halbuki o denli durumlarda bo\u015falan koltu\u011fu partisinin doldurmas\u0131n\u0131n yolu a\u00e7\u0131labilir; bu sayede TBMM daima birebir say\u0131da milletvekiliyle \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcr\u00fcr.]<\/p>\n

Demokratik olma tezinde eksikler var ve bu yaz\u0131da kelam\u0131n\u0131 etti\u011fim mevzu da onlardan biri.<\/p>\n

YSK lideri bu bahiste ne d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor olabilir?<\/p>\n

Emeklili\u011fi sonras\u0131nda da olsa kendisinden temel bu hususta ne d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenmek isterim.<\/p>\n

*Bu yaz\u0131 fehmikoru.com adresinden motamot al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

“Demokratik olma arg\u00fcman\u0131nda eksikler var ve bu yaz\u0131da kelam\u0131n\u0131 etti\u011fim bahis da onlardan biri”<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":254677,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[45],"tags":[122,334],"class_list":["post-254676","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem","tag-aday","tag-millet"],"yoast_head":"\n